..............
ΕΚΔΗΛΩΣΗ για τον Βαγγέλη Κτιστάκη, τον Χανιώτη Κομμουνιστή Αγωνιστή
Με επιτυχία και μεγάλη ανταπόκριση από κόσμο, η ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ τίμησε το Σάββατο 26 Μάη τον ήρωα κομμουνιστή Βαγγέλη Κτιστάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και γραμματέα περιοχής Κρήτης, που θυσίασε τη ζωή του για την υπόθεση της εργατικής τάξης.
Ήταν μια εκδήλωση ενταγμένη στα πλαίσια του εορτασμού των 100 χρόνων ΚΚΕ αλλά τιμώντας ταυτόχρονα την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών.
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης γεννήθηκε το 1908 στα Χανιά και εκτελέστηκε 16 Ιουνίου 1944 κατά την μεταφορά του από τις φυλακές της Αγυιάς στον τόπο εκτέλεσης του, τον Γολγοθά Αγυιάς, όπου και έγινε η εκδήλωση. Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία απο τον Γραμματέα της ΤΕ Χανίων του ΚΚΕ, Αλέκο Μαρινάκη. Απονεμήθηκαν έπαινοι ως φόρος τιμής στους συγγενείς του Βαγγέλη Κτιστάκη και ολοκληρώθηκε με θεατρικό δρώμενο αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του από την θεατρική ομάδα της ΚΝΕ στα Χανιά.
Η ομιλία, όπως και το θεατρικό δρώμενο έδωσαν ιδιαίτερη βάση στη ζωή του Βαγγέλη Κτιστάκη, τον προσωπικό του αγώνα για την ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος στο Νομό Χανίων, δεμένο με τους αγώνες που έδινε το ΚΚΕ πανελλαδικά εκείνη την περίοδο για να στήσει γερές κομματικές οργανώσεις και παράλληλα να παλέψει ενάντια στο φασισμό, δημιουργώντας ισχυρό εθνικοαπελευθερωτικό μέτωπο.
~~~~~~~~
Η βιογραφία του Βαγγέλη Κτιστάκη
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης εκτελέστηκε από τους Γερμανούς τον Ιούνη του '44. Ήταν Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Κρήτης. Γεννήθηκε το 1908 στα Χανιά από εύπορη οικογένεια. Σπούδασε πολιτικές κι οικονομικές επιστήμες στην προπολεμική Γερμανία, όπου ζυμώθηκε στον αντιφασιστικό αγώνα της γερμανικής εργατικής τάξης και του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας. Έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας σε μια κρίσιμη στιγμή για το Κόμμα, που προσπαθούσε να ανοίξει το δρόμο προς μια μαζική δράση και δημιουργία.
Στρατιώτης στο μεγάλο στρατό των αγωνιστών, χωρίς καμία επιφύλαξη και δινόταν ολόκληρος χωρίς δισταγμό στον αγώνα του Κόμματος, με πίστη.
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης έζησε τα χρόνια του καπιταλιστικού θριάμβου και των συνακόλουθων αδιεξόδων. Μέσα στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο πέρασε τα παιδικά του χρόνια, μέσα στη δίνη του δευτέρου σκοτώθηκε. Μέσα σε αυτό το ιστορικό σκηνικό γεννήθηκε η πίστη, η ιδεολογία, το πολιτικό σχέδιο τα οποία υπηρέτησε και για τα οποία έδωσε τη ζωή του.
Η οικογένειά του ήταν τυπικά αστική, μέρος της δραστήριας οικονομικής και ταυτόχρονα πνευματικής και πολιτικής ελίτ της πόλης. Η κοινωνική θέση και οι οικονομικές δυνατότητες της οικογένειάς του εξασφάλισαν στο νεαρό Βαγγέλη άνετη παιδική και εφηβική ηλικία και τον οδήγησαν σε λαμπρές σπουδές. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 έφυγε για την Γερμανία όπου, στο Βερολίνο, ολοκλήρωσε στα 1931 σπουδές στις Νομικές και Οικονομικές Επιστήμες.
Ο Βαγγέλης μπήκε στη ζωή των Χανιωτών με ολάνοιχτα πανιά. Δεν ήταν μόνο ο αριστούχος στις νομικές και πολιτικές επιστήμες του Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Η μελέτη του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού, η αφομοίωση της κοσμοθεωρίας του μαρξισμού, του είχαν ανοίξει ευρύτατους πνευματικούς ορίζοντες. Αγκάλιαζε όλα τα προβλήματα που απασχολούσαν την ανθρωπότητα και την Ελλάδα, δεν είχε ερωτηματικά μέσα του. Άνθρωπος λεβέντης, καλωσυνάτος, ευγενικός αλωνίζει τα Χανιά και κατακτά τις καρδιές των συμπολιτών του.
Ο Βαγγέλης Κτιστάκης, εντάχθηκε στις γραμμές της Κομμουνιστικής Οργάνωσης των Χανίων, μια οργάνωση που έμελλε να έχει εξαιρετικά πολυκύμαντη ιστορία. Συνάντησε εκεί άλλους αγωνιστές όπως τον Γιώργο Τσιτήλο, φοιτητή τότε που μόλις είχε διωχθεί από το Πανεπιστήμιο εξαιτίας της συμμετοχής του σε αγώνες και που έμελλε να βρει τον θάνατο στις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού, στην Κρήτη. Στον Πάνο Κορνάρο, φοιτητή που επίσης είχε διωχθεί, στον Νίκο Μαριακάκη, γεωπόνο, αγωνιστές που, αφού παραδόθηκαν σιδηροδέσμιοι από την βασιλική κυβέρνηση του Τσουδερού στους Γερμανούς κατακτητές, εκτελέστηκαν στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944 με τους Διακόσιους.
Με ισχυρό πυρήνα διανοουμένων και με προσβάσεις σε συνδικαλιστικά στελέχη του εργατικού και αγροτικού, επαγγελματικού χώρου η οργάνωση ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα στην πόλη και στα χωριά των Χανίων. Οι συνδικαλιστικοί, οι ταξικοί αγώνες συνδυάζονταν με πολιτιστικές δραστηριότητες και οι κινητοποιήσεις για τα καθημερινά με γενικότερη διαφώτιση για τα μεγάλα ζητήματα της πολιτικής και της ιδεολογίας. Η οργάνωση λειτουργούσε ως μάχιμο σώμα αλλά και ως σχολείο που προετοίμαζε τους ανθρώπους του μόχθου για τα επερχόμενα. Κινήματα όπως των ακτημόνων ή των εφέδρων πολεμιστών στηρίχθηκαν από την οργάνωση όπως και δραστηριότητες στον χώρο της νεολαίας και των διανοουμένων της πόλης.
Προοδευτικά, καθώς σωρεύονταν τα σύννεφα του ναζισμού και του πολέμου στην Ευρώπη και πλησίαζαν και στη χώρα μας, η οργάνωση των Χανίων επένδυσε περισσότερο στην αντιπολεμική και αντιφασιστική δράση. Στα 1936, όταν οι πολιτικές ελίτ της αστικής τάξης εκχώρησαν τη εξουσία τους στη δικτατορία των ανακτόρων και του Ιωάννη Μεταξά, η κομματική οργάνωση των Χανίων βρέθηκε με μηχανισμούς και κύρος που την προστάτευσαν. Στο γεγονός αυτό - στις λαϊκές κινητοποιήσεις - οφείλεται ότι οι αρχές δεν μπόρεσαν να στηρίξουν κατηγορίες άξιες λόγου εναντίον του Κτιστάκη στις πολυάριθμες διώξεις που του ασκήθηκαν, αλλά και το γεγονός ότι ο Βαγγέλης Κτιστάκης ήταν ανάμεσα στα λίγα στελέχη του ΚΚΕ που δεν συνελήφθησαν στη διάρκεια της δικτατορίας.
Η Κομματική Οργάνωση των Χανίων του ΚΚΕ και ο Κτιστάκης προσωπικά - σε συνεργασία με τον Μάρκο Βαφειάδη που ήρθε για το σκοπό αυτό στο νησί από την Αθήνα πήραν ενεργό μέρος στην εκδήλωση ενόπλου κινήματος ενάντια στη δικτατορία τον Ιούλη του 1938. Η συμβιβαστική αντίληψη των βενιζελικών - φιλελεύθερων ηγετών της κίνησης που ενώ κατέλαβαν ένοπλα την πόλη των Χανίων δεν όπλισαν τον λαό, δεν αφόπλισαν την χωροφυλακή και τον στρατό και δεν περιόρισαν - φυλάκισαν τους παράγοντες του καθεστώτος επικεντρώνοντας την δραστηριότητά τους στην έκκληση προς τον Γεώργιο Β’ να ανατρέψει τη δικτατορία, οδήγησαν στην εύκολη καταστολή του κινήματος από τη δικτατορία. Οι κομμουνιστές, αν και δεν ακολούθησαν την τυχοδιωκτική «επικοινωνιακή» τακτική των αστών κινηματιών, βρέθηκαν ακόμα περισσότερο έκθετοι στο διωγμό και ο Βαγγέλης Κτιστάκης έφυγε για την Αθήνα όπου ανέλαβε με εντολή του ΚΚΕ τις προσπάθειες για συγκρότηση ευρύτερου αντι-δικτατορικού και αντι-πολεμικού μετώπου. Εκεί, στην παρανομία, θα τον βρει ο πόλεμος και η Κατοχή.
Επέστρεψε στην γενέθλια πόλη του την άνοιξη του 1944 με πολλαπλές ιδιότητες. Γραμματέας του Γραφείου Περιοχής Χανίων του ΚΚΕ αλλά ταυτόχρονα και αντιπρόσωπος της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης, της ΠΕΕΑ, της κυβέρνησης του βουνού. Πέρα από την οργανωτική ανάπτυξη του Κόμματος η αποστολή του περιλάμβανε την εισαγωγή και την εξάπλωση των θεσμών της Λαϊκής Εξουσίας στο νησί. Δεν ήταν εύκολο έργο.
Στις 13 Ιούνη 1944 μια ομάδα από Έλληνες χωροφύλακες και Γερμανούς ασφαλίτες περικύκλωσαν το σπίτι όπου κρυβόταν ο Βαγγέλης Κτιστάκης στην εβραϊκή συνοικία των Χανίων. Πρόλαβε να καταστρέψει σημειώματα και άλλα ενοχοποιητικά στοιχεία και παρουσίασε στους διώκτες του την πλαστή ταυτότητα που κατείχε. Η τελευταία θα γινόταν ίσως αποδεκτή εάν επικεφαλής του αποσπάσματος της Χωροφυλακής δεν ήταν ο ενωμοτάρχης Τζεϊράνης, ο οποίος για πολλά χρόνια υπηρετούσε στην καταδίωξη των κομμουνιστών. Αυτός τον γνώρισε. Λέγεται ότι κάποιοι από τους χωροφύλακες που τον συνόδευαν του ζήτησαν να προσποιηθεί πως δεν αναγνωρίζει τον καταζητούμενο Κτιστάκη. Τα Χανιά είναι τόπος μικρός και οι πράξεις των ανθρώπων είναι δύσκολο να μείνουν κρυφές. Ο ενωμοτάρχης φαίνεται πως απάντησε στις παραινέσεις: «Οχτώ χρόνια τον-ε κυνηγώ, κι εδά θα τον αφήσω;». Ο Βαγγέλης Κτιστάκης παραδόθηκε στους Γερμανούς και στάλθηκε στις φυλακές της Αγιάς για να υποστεί όλα τα μαρτύρια της ναζιστικής «ανάκρισης».
Η φυλάκισή του δεν κράτησε πολύ. Στις 16 Ιούνη, επιλέχθηκε για εκτέλεση μαζί μ’ ένα Γερμανό και δυο Ιταλούς αντιφασίστες. Στη διάρκεια της μεταφοράς του στον τόπο της εκτέλεσης ζήτησε από τους Γερμανούς στρατιώτες που τον συνόδευαν να επαναστατήσουν ενάντια στο ναζιστικό καθεστώς που οδηγούσε τη χώρα τους στον όλεθρο, στην ήττα και τον γερμανικό λαό στην εξαθλίωση και τη συμφορά. Οι δήμιοι ρίχτηκαν πάνω του και τον κατακρεούργησαν με τσεκούρι πριν ακόμα φτάσει στον τόπο της εκτέλεσης.
Η εκτέλεση του Βαγγέλη συγκλόνισε τα Χανιά και οδήγησε στην απόλυτη απομόνωση από τον λαό της Κρήτης εκείνους που συνεργάζονταν με τον κατακτητή και εκείνους που έβρισκαν τρόπους να συνδιαλέγονται μαζί του. Μόλις έγινε γνωστή η δολοφονία του η Κομματική Οργάνωση των Χανίων έβγαλε μια ανακοίνωση όπου, ανάμεσα σε άλλα, καλούσε σε τιμωρία των προδοτών που τον παρέδωσαν στους ναζί δολοφόνους. Λίγες ημέρες αργότερα ο ενωμοτάρχης Τζεϊράνης βρέθηκε νεκρός.
...
Στις 16 Ιουνίου του 1945, ο Νίκος Ζαχαριάδης γράφει στο Ριζοσπάστη, τιμώντας τη ζωή και το έργο του Βαγγέλη Κτιστάκη και αναφέρει γι’ αυτόν:
«Ένα σεμνό παλικάρι. Τόνε γνώρισα σε δύσκολες στιγμές του Κινήματός μας, όταν το Κόμμα μας προσπαθούσε ν’ ανοίξει το δρόμο προς μια μαζική δράση και δημιουργία. Στην προσπάθεια αυτή ο Κτιστάκης πρόσφερε όσα μπορούσε άγνωστος στους πολλούς, χωρίς επίδειξη, με μια θέληση επίμονη και με μια μετριοφροσύνη που ξεχωρίζουν τον πραγματικό αγωνιστή. Μα δίπλα σ’ αυτά ο Βαγγέλης είχε και μυαλό και έβλεπε καθαρά και μακρυά. Και είχε μια πίστη βουνό. Δεν τον τράνταζε τίποτε. Στρατιώτης στο μεγάλο στρατό των αγωνιστών δεν γνώριζε επιφύλαξη και δινότανε ολόκληρος, δίχως κανένα δισταγμό στον αγώνα μας. Αναλάμβανε τομείς στη δουλειά μας που και στα χρόνια ακόμα εκείνα της μισονομιμότητας πριν από το 1936 ήθελαν καρδιά γερή, ψυχραιμία, πραγματικό θάρρος, ωριμότητα. Μα δίπλα στον πραχτικό αγωνιστή ο διανοητής μελετούσε τα βασικά προβλήματα της χώρας και του αγώνα. Ξεχωριστά τον απασχολούσε το αγροτικό μας πρόβλημα, τα οικονομικά και πριν απόλα τα ζητήματα της ιδιαίτερης πατρίδας του που τόσο αγαπούσε. Στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» συνεργαζόταν και βοηθούσε σοβαρά.
Έτσι ο Κτιστάκης συνδυάζει αυτά που χρειάζεται ο λαϊκός αγωνιστής. Θεωρία και πράξη. Έβλεπε καθαρά το δρόμο και το σκοπό μα την ίδια στιγμή καταχτούσε με τον αγώνα το δρόμο αυτόν, που τον έφερνε στο σκοπό.
Μα ο Βαγγέλης είχε και κάτι άλλο ακόμα: Ήταν και ένα μεγάλο παιδί, αγνό και με φλογερό ενθουσιασμό που τον έκαιγε μα που δεν ήθελε να τόνε δείχνει. Η παραμικρή επιτυχία μας τόνε συνάρπαζε και τον ενθουσίαζε. Μα και την πιο μεγάλη καταδρομή την τοποθετούσε σωστά, την αντιμετώπιζε ψύχραιμα και αποφασιστικά.
Μα τόνε πήραν η προδοσία και ο χιτλερισμός. Μα δεν τον έσβησαν. Αντίθετα, η θυσία του τον ξεσήκωσε ακόμα πολύ. Και τη στιγμή που οι προδότες δωσίλογοι γυρνάν λεύτεροι και γλεντούν την προδοσία τους, ο Λαός της χώρας μας και ιδιαίτερα οι συμπατριώτες και συναγωνιστές του έχουν σήμερα τη σκέψη στον αγωνιστή Κτιστάκη που δίπλα σε όσους άλλους μας έχουν γίνει σύμβολο και παράδειγμα.
Η Κρήτη και τα Χανιά, το ηρωικό νησί και η Δημοκρατική Ακρόπολή του πρόσφεραν μια ακόμα θυσία, πρόσθεσαν ένα ακόμα κρίκο στη μακρυά αλυσίδα των προσφορών για τη Λευτεριά που ξεκίνησε παλεύοντας τον καταχτητή και που την ολοκλήρωσή της θα τήνε βρει στο λεύτερο λαϊκό δημιούργημα της Λαϊκής Δημοκρατίας. Σαν ένα απ’ τα διαμάντια της θάναι και η Ελληνική Κρήτη. Το αγνό της παιδί της Ιδέας, το Βαγγέλη Κτιστάκη δε θα τόνε ξεχάσουμε ποτέ».
«Διδασκόμαστε από τους αλύγιστους της ταξικής πάλης, παίρνουμε παράδειγμα και συνεχίζουμε τον αγώνα στις μάχες του σήμερα, όπου ο χαρακτήρας έχει παραμείνει ο ίδιος, αντιιμπεριαλιστικός και αντιμονοπωλιακός, για τη λαϊκή εργατική εξουσία, όπου δε θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Με αισιοδοξία και πίστη στη δύναμη μας μπορούμε να ανατρέψουμε το σάπιο αυτό σύστημα, να διώξουμε τη Βάση του Θανάτου από την πόλη μας, να διεκδικήσουμε τη ζωή που μας ανήκει και μας αξίζει.»
Αυτό είναι το μήνυμα με το οποίο ολοκλήρωσε την ομιλία του ο γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Χανίων Αλέκος Μαρινάκης, καλώντας τους παρευρισκόμενους μέσα από τους φορείς και τα σωματεία τους, να δώσουν το παρόν στον αμέσως επόμενο αγωνιστικό σταθμό, στην πανελλαδική πανεργατική απεργία την Τετάρτη 30 Μάη με ραντεβού στις 10 π.μ. στην πλατεία Νέων Καταστημάτων, όπως επίσης και στην μεγάλη πολιτική εκδήλωση – συνεστίαση με ομιλητή τον Θανάση Παφίλη, μέλος της ΚΕ, βουλευτή και κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΚΚΕ την Τετάρτη 6 Ιουνίου στις 8μμ στο Μάλεμε (αίθουσα πολιτιστικού συλλόγου) με θέμα «Υδρογονάνθρακες, δρόμοι ενέργειας, γεωπολιτικές και πολιτικές εξελίξεις. Η θέση του ΚΚΕ».
